این نقاشی معروف اثر یان ماتیکو (Jan Matejko)، هنرمند لهستانی قرن نوزدهم، با عنوان “دلقک استاشکو” (Stańczyk) است. این اثر یکی ازتأثیرگذارترین نقاشی‌های تاریخی و نمادین لهستان است.برخلاف تصور عمومی از دلقک‌ها که معمولاً شاد و شوخ‌طبع‌اند، او در حالتی عمیقاً اندیشناک و غمگین است. دست‌ها در هم گره‌خورده و نگاهش به پایین است، گویی غرق در اندیشه یا پشیمانی است و نشان‌دهنده احساس بی‌قدرتی، اضطراب و شاید گناه است. گویی خود را سرزنش می‌کند که چرا نتوانسته جلوی فاجعه را بگیرد.

نور متمرکز روی دلقک است و اطرافش تیره و تار. این تضاد نوری، تنهایی، اضطراب درونی و تفکر عمیق را برجسته می‌کند.این نقاشی اشاره به واقعه‌ای تاریخی دارد: سقوط شهر اسمولنسک (Smolensk) به دست روس‌ها در سال ۱۵۱۴، در دوران سلطنت شاه زیگیسموند.

در پس‌زمینه، مهمانی دربار ادامه دارد، بدون توجه به اتفاق مهم و غم‌انگیز رخ‌داده برای کشور، در حالی‌که فقط دلقک متوجه عمق فاجعه شده است. این تضاد، بی‌توجهی نخبگان به مسائل واقعی کشور را نشان می‌دهد. دلقک نماد خرد پنهان و نقاد اجتماعی است. او شاید در ظاهر دلقک باشد، اما حقیقت را بهتر از دیگران می‌بیند.

این اثر بیش از آن‌که یک نقاشی از یک دلقک باشد، تصویری عمیقاً فلسفی و سیاسی است. بی‌تفاوتی نخبگان، و درک عمیق از بحران، از این نقاشی شاهکاری چندلایه ساخته است.در اینجا، استاشکو دچار درماندگی اگزیستانسیال است؛ او نمی‌تواند کاری برای کشورش بکند، اما بیشتر از دیگران واقعیت را درک کرده است.

فضای مهمانی در پس‌زمینه نماد “روان جمعی بی‌تفاوت” است؛ در حالی‌که دلقک، نماینده “روان فردی آگاه و رنج‌کشیده” است.

این نقاشی شاهکاری است در پیوند فلسفه، روان‌شناسی و سیاست. دلقک نه‌تنها شخصیت اول یک دربار، بلکه نماد کسی است که بار اندیشه، تاریخ و سرنوشت را بر دوش دارد؛ کسی که درد را می‌فهمد، حتی اگر دیگران در حال رقص باشند.

از منظر یونگی، استاشکو نماینده «سایه روشنفکر» در دربار است؛ کسی که حقیقت را می‌بیند اما صدایش شنیده نمی‌شود. او نماد وجدان بیدار در جمع ناآگاه است.